یکی از پرمصرف ترین و مهم ترین مقاطع فولادی در میان تمام مقاطع صنعتی و ساختمانی میلگردها می باشند. یکی از فاکتورهای تعیین کننده در کاربرد انواع میلگردها دانستن تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی است. میلگردهای صنعتی با میلگردهای به کار برده شده در ساختمان سازی از جنبه های ظاهری، سایز، ترکیب شیمایی، خواص مکانیکی، قیمت و… با یکدیگر تفاوت دارند.
در این مقاله از مشهد آهن به ۷ تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی پرداخته ایم و با دیکدیگر مقایسه کرده ایم.
مطالعه بیشتر: اعلام لحظه ای قیمت آهن آلات در مشهد
میلگرد ساختمانی چیست؟
قبل از اینکه به تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی بپردازیم برای درک بهتر تفاوت ها ابتدا به صورت جداگانه به شرح مختصر هر کدام از میلگردهای ساختمانی و میلگردهای صنعتی پرداخته ایم. استفاده از هر دو نوع میلگرد ساده و آجدار در صنعت ساختمان سازی رواج دارد. اما میلگرد آجدار به دلیل پیوند بهتر با بتن و کمک به تقویت سازه، استفاده از میلگردهای آجدار نسبت به میلگرد ساده بیشتر است. به همین دلیل، میلگردهای آجدار به عنوان میلگرد ساختمانی شناخته می‌شوند. به طور کلی، میزان استفاده از انواع مختلف میلگردها در ساخت و ساز به صورت زیر بیان می شود:
- میلگرد A1: به دلیل سختی کمتر، نداشتن آج و پیوند کم با بتن کاربرد کمتری دارد.
- میلگرد A2 و A3: این نوع میلگرد به دلیل سختی و استحکام بالا و اتصال مناسب با بتن کاربرد زیادی دارد.
- میلگرد A4: با وجود استحکام بالا و بهبود دادن خواص انعطاف و جوش پذیری استفاده کمتری می شود. یکی از دلایل کمتر استفاده شدن آن به خاطر قیمت بالای آن است.
به طور کلی قیمت میلگرد از نوع A4 کمی بالاتر از میلگرد آجدار است. اما قیمت میلگرد A3 در ابعاد مشابه، کمی بیشتر از میلگرد A2 است. در حالی که تفاوت زیادی میان قیمت دو میلگرد A2 و A3 وجود ندارد.
میلگرد صنعتی چیست؟
میلگردهای ساده در صنایع بیشترین استفاده را دارند، از همین رو به آن ها میلگرد صنعتی گفته می شود. علاوه بر میلگردهای ساده از میلگردهای آجدار در انواع مختلف برای کاربردهای خاص در صنعت استفاده می شود اما استفاده از آن ها محدود و کم است.
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی در این است که میلگردهای صنعتی بسته به محل استفاده آن ها دارای جنس های مختلفی است. این میلگردها به دلیل قابلیت خمکاری و جوشکاری مناسب تر از نوع آجدار آن ها هستند و در صنعت برای اتصالات به کار می رود.
میلگردهای جنس فولاد کربنی ساده برای تولید سیم خاردار و توری استفاده می شود. از فولادهای نرم در ساخت میلگرد کلاف و برای نصب مخازن عظیم پتروشیمی از میلگرد A36 استفاده می شود. از میلگرد صنعتی با کمترین قطر و انعطاف پذیری بالا، مفتول استفاده می شود.
مطالعه بیشتر: قیمت میلگرد در مشهد
تفاوت انواع میلگرد صنعتی و ساختمانی
تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی از جنبه های متفاوتی قابل ارزیابی است که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم.
1-از نظر شکل ظاهری
میلگردها بر طبق تقسیم بندی استاندارد روسیه که مورد تایید استاندارد ملی ایران هم می باشد به دو دسته میلگرد ساده و آجدار تقسیم بندی می شوند. تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی در شکل ظاهری آن هاست. میلگرد صنعتی یا میلگرد ساده بدون آج یا برجستگی است و سطحی صاف و بدون شیار دارد.
میلگردها در ساختمان سازی به این دلیل استفاده می شوند که بتن و سازه را تقویت و مستحکم کنند. به همین دلیل از نوع آجدار برای اتصال بهتر بین بتن و میلگرد استفاده می کنند. به همین علت به میلگردهای آجدار میلگرد ساختمانی هم می گویند.
2-از نظر کاربرد
از دیگر تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی کاربرد آن هاست. تفاوت در شکل ظاهری و خواص میلگردها موجب شده کاربرد آن ها متفاوت باشد. به عنوان مثال یکی از کاربردهای میلگرد ساختمان سازی برای استحکام بتن است. چرا که بتن به دلیل مقاومت فشاری بالا در برابر تنش های کششی و پیچشی، شکننده است. میلگرد ساده برای این کار مناسب نیستند چرا که با بتن اتصالی برقرار نمی کنند.
از دیگر کاربردهای میلگرد آجدار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش مقاومت کششی و پیچشی بتن
- جهت مسلح کردن بتن و افزایش طول عمر سازه های بتنی
- تقویت سازه در برابر زلزله و آتش سوزی
- در جهت تقویت فونداسیون و سازه
- در جهت استحکام و مقاومت دیگر سازه های بتنی مانند پل های بتنی، ایستگاه اتوبوس و… نیز کاربرد دارند.
از کاربرد میلگرد صنعتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت اتصالات صنعتی، تولید پیچ و مهره و…
- اتصالات صنعت خودروسازی
- تولید ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی
3-از نظر قطر
با افزایش سایز میلگرد وزن آن هم بیشتر می شود. انواع میلگرد در سایزهای 5/5 الی ۴۰ میلی متر تولید می شوند و میلگردهای با سایز ۸ تا ۳۲ به عنوان میلگرد ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.
4-از نظر سایز
در صنعت از میلگردها کاربردهای گسترده تری استفاده می شود به همین دلیل سایزهای متنوع تری دارد. میلگردهای صنعتی در مقایسه با میلگرد ساختمانی قطر بیشتری دارند و وزن بیشتری نسبت به میلگردهای ساختمانی دارند.
5-از نظر ترکیب شیمیایی
از تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی می توان به نوع آلیاژ به کار رفته و درصد کربن آن ها با یکدیگر مقایسه کرد. مهم ترین عنصری که در ساخت میلگرد به کار رفته کربن است. هر چقدر کربن به کار رفته بیشتر باشد میزان سختی و استحکام میلگرد بیشتر خواهد بود. میلگرد صنعتی یا میلگرد ساده کمترین مقدار کربن به کار رفته در آن ها 22/0 است که طبق استاندارد باعث انعطاف پذیری و شکل پذیری و جوش پذیری آن ها می شود.
میلگردهای ساختمانی که همان میلگردهای آجدار هستند با توجه به گرید آن ها درصد کربن آن ها متفاوت است. به عنوان مثال کمترین درصد کربن در بین میلگردهای آجدار، میلگرد A2 دارد، اما میلگرد A3 به دلیل درصد بالای کربن شکننده می باشد.
از دیگر ترکیب شیمیایی که در میلگردها به کار برده می شوند نوع آلیاژی و غیر آلیاژی است. به عنوان مثال در میلگردهای ساختمانی از فولاد St37 استفاده می شود که عناصر تشکیل دهنده آن ها می توان به کربن، سیلیسیم، منگنز، فسفر و گوگرد اشاره کرد. ترکیب شیمیایی استفاده شده در انواع میلگردهای صنعتی کروم، مولیبدن، وانادیوم و نیکل می باشد.
میلگردهای صنعتی دامنه کاربری وسیع تری دارند به همین علت از نظر مقدار کربن و عناصر آلیاژی دیگر تنوع بیشتری دارند. در همین راستا امکان تولید میلگردهای صنعتی در تمام نسبت های وزنی، خواص و ویژگی ها با تغییر در ترکیب شیمیایی وجود دارد.
6-از نظر خواص مکانیکی
از دیگر تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی خواص مکانیکی آن ها است. خواص مکانیکی میلگردها به آلیاژ به کار رفته در ساخت میلگرد و درصد ترکیب شیمیایی آن ها بستگی دارد. خواص مکانیکی شامل استحکام کششی، ویژگی خمش و انعطاف، جوش پذیری و… می باشد.
به عنوان مثال میلگردهای ساختمانی جهت جبران ضعف کششی بتن باید از مقاومت کششی، سختی و استحکام بالایی برخوردار باشند. اما قابلیت خمکاری و انعطاف بالا برای میلگردهایی که در ساختمان استفاده می شود درجه اهمیت کمتری دارند. اما در میلگردهای صنعتی ویژگی استحکام بالا به همراه خم شدگی و ماشین کاری وجود داشته باشد. چرا که در آرماتورهای صنعتی باید توانایی خمکاری بالایی داشته باشد.
7-از نظر قابلیت جوش پذیری
مهم ترین روش اتصال میلگردها در صنایع جوشکاری است. به همین علت یکی از مهم ترین تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی قابلیت جوش پذیری آن هاست. به بیانی دیگر هر چه سطح میلگرد صاف ویکدست باشد قابلیت جوش پذیری بیشتری دارد.
میلگردهای ساختمانی به دلیل ناهمواری و درصد کربن زیاد قابلیت جوش پذیری کمتری دارند. اگر نیاز به جوش پذیری داشته باشند ضروری است احتیاط های بیشتر در نظر گرفته شود.
8-از نظر قیمت
میلگردهای صنعتی چون از مواد اولیه مرغوب و با کیفیت ساخته می شوند قیمت آن ها به همان مراتب بیشتر خواهد بود. از دیگر دلایل قیمت بالاتر میلگردهای صنعتی به خاطر کاربرد خاص و متنوع آن هاست. برخی اوقات این میلگردها سفارشی تولید می شوند در نتیجه نسبت به میلگردهای ساختمانی قیمت بالاتری دارند.
و در آخر…
در این مقاله به تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی اشاره کردیم. به طور کلی از هر دو نوع میلگرد ساده و آجدار می توان هم در ساختمان سازی و هم صنایع مختلف استفاده کرد. اما بیشترین کاربرد میلگردهای آجدار در حوزه ساختمان سازی است و میلگردهای ساده در صنایع می باشد. به همین علت به میلگردهای ساده میلگرد صنعتی و میلگردهای آجدار، میلگرد ساختمانی می گویند.
به طور کلی میلگردهای صنعتی یا همان میلگردهای ساده علاوه بر استحکام بالا قابلیت جوش پذیری و انعطاف بیشتری در مقایسه میلگردهای ساختمانی دارند. در حالی که خواص مکانیکی میلگردهای آجدار یا همان میلگردهای ساختمانی مربوط به استحکام بالا و پیوند مناسب بتن آن ها است و از دیدگاه قیمت، میلگردهای صنعتی به دلیل کاربری خاص و تولید سفارشی آن ها قیمت بالاتری نسبت به میلگردهای آجدار دارند.
