یکی از سوالاتی که بیشتر افراد در هنگام خرید در حوزه آهن آلات برای آن ها پیش می آید تفاوت میلگرد و آرماتور است. عملیات و اجرای صحیح بتن ریزی و سقف سازی در پروژه های ساختمانی نیازمند دانش در زمینه مهندسی عمران می باشد. در بیشتر مواقع افراد نمی دانند که چه تفاوتی میان این دو محصول وجود دارد و حتی گاهی این اصطلاحات را جای یکدیگر استفاده می کنند. بنابراین اطلاع رسانی در این زمینه باید بیشتر شود. یک تفاوت های اصلی میلگرد و آرماتور در فرم تغییر یافته میلگرد است که تحت عملیات حرارتی قرار گرفته و موجب به وجود آمدن آرماتور شده است.
در این مقاله جهت درک بهتر تفاوت میلگرد و آرماتور ابتدا به تعاریف جداگانه هر کدام پرداخته ایم.
مطالعه بیشتر: اعلام لحظه ای قیمت آهن در مشهد
میلگرد چیست؟
میلگرد محصولی فولادی است. در اشکال میله، مش و یا کابل در قطرهای متفاوت ساخته می شود. از نظر استحکام در مقاوم سازی بتن نقش مهمی دارد. در واقع پیمانکاران ترکیب بتن با میلگرد را جهت افزایش تقویت مقاومت کششی استفاده می کنند. هنگامی که میلگرد خم شود و با برش تغییر شکل دهد یا از طریق سیم های آرماتوربندی به یکدیگر بسته شود دیگر به آن میلگرد نمی گویند وبا نام آرماتور شناخته می شود. که اصل مهم تفاوت میلگرد و آرماتور در همین تغییر شکل میلگرد می باشد.
انتخاب بهترین مرکز تامین کننده میلگرد به دلیل کاربرد فراوان آن در صنعت ساختمان سازی و عمران و همچنین در سلامت و ایمنی ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است. میلگرد هایی با کیفت پایین و عدم رعایت استانداردها در هنگام ساخت و کاربرد آن ها در ساختمان سازی موجب عدم مقاومت در برابر زلزله و کاهش ایمنی ساختمان می شود.
ساخت میلگرد
همان طور که در مقالات قبلی اشاره شد میلگرد در مراحل ریخته گری از مواد مذاب حاصل از شمش فولادی در عملیات نورد سرد و یا گرم تولید می شود.
- فولاد گرم نوردیده: فولاد مذاب بر اثر حرارت بحرانی جهت تبلور مجدد قرار می گیرد و سپس با عملیات نورد، به شکل موردنظر برش داده میشود.
- فولاد سرد نوردیده: فولادهایی که تحت عملیات گرم قرارگرفته در این روش فولاد سرد شده را تحت عملیاتی مانند کشیدن و نورد کردن قرار میدهند.
- فولاد گرم اصلاح شده یا ویژه: میلگردهای گرم نوردیده در این روش تحت عملیاتی از جمله گرمایش و آب دهی قرار میگیرند.
یکی دیگر از اصول تفاوت میلگرد و آرماتور در نحوه ساخت آن ها می باشد. همان طور که در بالا اشاره شد میلگرد از مواد خام اولیه صورت می گیرد در حالی که آرماتورها از میلگرد درست می شوند.
مطالعه بیشتر: بررسی تفاوت های میلگرد ساده و آجدار
انواع میلگرد
نقش میلگرد در بتن ریزی بستگی به نوع میلگرد دارد. در مقالات قبلی به انواع میلگرد اشاره کردیم که میلگردها برای تعیین نوع و ابعادشان استانداردهایی برای آن ها رعایت می شود. هر کدام از میلگرد ها کاربرد خاصی دارند و از لحاظ شکل به سه نوع ساده، آجدار و بدون آج دسته بندی می شوند. هر کدام از انواع میلگرد خاصیت و ویژگیهای مربوط به خود را دارد.
به عنوان مثال میلگرد آجدار به دلیل مقاومت بالای آن در برابر ضربه، خمیدگی و شکسته شدن در بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردی که میلگردها دارند موجب تفاوت در ترکیبات شیمیایی آن ها می شود. میلگردها بر اساس مقاومت آن ها به 6 نوع دسته بندی می شوند:
- فولاد کربن
- گالوانیزه
- فایبرگلاس
- فولاد ضد زنگ
- اپوکسی پوشش داده شده
- نوع اروپایی
یکی دیگر از تفاوت میلگرد و آرماتور به نوع آنها برمیگردد.
مطالعه بیشتر: بررسی قیمت میلگرد در مشهد
آرماتور چیست؟
همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد آرماتور از میلگرد خام بهدست میآید. هنگامی که میلگرد تحت تاثیر عملیاتی مانند خمکاری و جوشکاری قرار بگیرد به شکل آرماتور در میآيد. کار تهیه آرماتور را، آرماتوربندی میگویند. آرماتور پس از خم کاری و برش برای استفاده در بتن ریزی المان های سازه ای آماده است.
به عبارتی ساده تر فولادی که در بتن آرمه یا بتن مسلح به کار برده می شود آرماتور می گویند. میلگردهای بسته شده از طریق سیم های آرماتور طبق نقشه ساختمانی یک سازه اسکلتی را تشکیل می دهند و در نهایت در بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرند. بر همین اساس تفاوت میلگرد و آرماتور در کاربرد آن ها می باشد.
کاربرد آرماتور
از کاربردهای آرماتور که عامل تفاوت میلگرد و آرماتور است می توان به مقاومسازی سقفها، ستونها، دیوارها و… اشاره کرد. کاربرد آن ها در سقف های تیرچه بلوک به علت وزن سبک آن و ایجاد مقاومت بالایی می باشد. در نتیجه موجب مقاوم سازی آن در برابر زلزله، سیل، باد و رطوبت، حرارت و صدا میشود. نوع آرماتور استفاده شده در این نوع سقف ها، آرماتور تقویتی و حرارتی می باشد. یکی از مزایای تیرچه بلوک که موجب تفاوت میلگرد و آرماتور شده است استفاده از هر نوع جوشکاری در آرماتور می باشد.
- در سقفهای کرومیتی اجرای آرماتوربندی به این صورت است که بعد از نصب تیرچهها در سقف، اقدام به بستن آرماتور به کمک مشبندی در فضای خالی بین تیرچهها میشود.
- در سقفهای کوبیاکس، آرماتور در بالا و پایین دال قرار میگیرد و با استفاده از گویهایی فضای بین آنها پر میشود.
- در سقف های دال بتنی اجرای آرماتوربندی هم به صورت یکطرفه و هم دوطرفه است.
با توجه به مطالب فوق می توان دریافت که یکی دیگر از اصول تفاوت میلگرد و آرماتور به نحوه اجرای آن ها می باشد.
مطالعه بیشتر: آشنایی با میلگرد بستر و کاربردهای آن
تفاوت میلگرد و آرماتور چیست؟
بتن به تنهایی بدون استفاده از میلگرد در برابر آسیب های احتمالی مقاومت مطلوبی دارد اما از آنجایی که مقاومت و استحکام کششی بتن کم است ممکن است بر اثر تکانهای ناگهانی از جمله زلزله، به راحتی فرو ریزد به همین علت به میلگرد احتیاج پیدا می کند. میلگرد موجب مقاومت بتن می شود. به همین علت استفاده از مقاطع فولادی مختلف در کنار بتن برای افزایش مقاومت کششی مناسب توصیه می شود که به این کار آرماتوربندی می گویند.
بتن دارای آرماتور از قدرت فشرده و تراکمسازی بیشتری نسبت به سایر مصالح برخوردار است.
از جمله مزایای آرماتور بندی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استحکام کششی بالای بتن آرمه
- افزایش مقاومت سازه در برابر آب و آتش
- شکلدهی بتن
- هزینه کمتر نگهداری بتن دارای آرماتور
- جلوگیری از انحراف ساختمان از حالت اولیه
و در آخر…
همان طور که در بالا اشاره شد، یک تفاوت میلگرد و آرماتور در شکل نهایی محصول است. هنگامی که میلگرد دچار تغییرات شود به عبارتی تحت عملیات برشکاری وخمکاری قرار گیرد، از نوع میلگرد بودن خارج میشود و آرماتور نامیده می شود.
یکی دیگر از تفاوت میلگرد و آرماتور در نوع کاربرد آن ها می باشد. به عنوان مثال آرماتور بعد از عملیات بتن ریزی برای بالا بردن استقامت ستون، تیر و دیوار استفاده می شود.