میلگرد بستر چیست؟| ویژگی ها، مزایا و معایب

میلگرد بستر چیست؟ اکثر افراد در زمینه ساخت و ساز می دانند که اگر میلگرد در دنیا وجود نداشت امروزه شاهد آسمان خراش ها و ساختمان های بلند و مستحکم نبودیم. از آنجایی که میلگرد جزء ضروری در صنعت ساختمان است علاوه بر بتن نقش اصلی استحکام ساختمان را بر عهده دارد. میلگرد بستر از فولاد ساخته شده و بسته به نوع و اندازه تقسیم بندی های مختلفی دارد و از شکستگی در هنگام اعمال نیروهای کششی جلوگیری می کند. همچنین استفاده از این میلگرد در سازه ها، دیوارها را در برابر زلزله و نیروهای وارده به ساختمان مقاوم می کند.

در این مطلب به تعریف میلگرد بستر، ویژگی ها و مزایا و معایب آن پرداخته ایم.

مطالعه بیشتر: اعلام لحظه ای قیمت آهن مشهد

تاریخچه استفاده میلگرد بستر

میلگرد بستر برای اولین بار در سال 1813 مورد استفاده قرار گرفت، اروپایی ها در آن سال ها برای مقاوم سازی بنا از این میلگرد استفاده کردند و سپس در سال 1950 استفاده از آن در کارهای ساختمانی رایج شد.

استفاده از میلگرد بستر در حدود هفتاد سال پیش یک قانون مشخص و بین المللی پیدا کرد. در اوایل، ایالات متحده مقرراتی را برای استفاده از میلگرد بستر ایجاد کرد. همچنین در حال حاضر در کشورهای اروپایی و کشورهایی مانند استرالیا، هند، کانادا، نیوزلند و … شاهد مقررات ملی برای استفاده از این میلگرد هستیم.

امروزه جهت مدیریت این نوع میلگرد، کمیته ای در زمینه استانداردهای ساختمانی و به ویژه برای میلگرد بستر هستیم. این کمیته با نام MSJC، مخفف MASONRY STANDARD JOINT COMMITTEE شناخته می شود. از سال 1392 استفاده از این میلگرد در ایران نیز دارای مقررات ملی شد و امروزه اگر فردی بخواهد از این میلگرد استفاده کند باید بر طبق این آیین نامه آن را استفاده کند.

مطالعه بیشتر: اعلام لحظه ای قیمت میلگرد در مشهد

میلگرد بستر چیست؟

برای تقویت فولادی دیوارهای آجری یا دیوارهای ساخته شده با بلوک های خاکستری، از مجموعه خاصی از میلگرد و مفتول به نام میلگرد بستر (Bed Joint Reinforcement) استفاده می شود. استفاده از این میلگرد موجب افزایش اتصالات بین سنگ بنا می شود. به خصوص در سنگ هایی که دارای ترک یا شکستگی هستند.

به عبارت دیگر، میلگرد بستر را می‌توان به ‌عنوان دوخت برای ترک آجرها و دیوارها در نظر گرفت، که یکپارچگی ساختاری دیوار را بازیابی می ‌کند. به علاوه آرماتوربندی بستر بر بار عمودی و مایل ستون های ساختمان تاثیر مثبت دارد. وال پست گزینه خوبی برای مونتاژ دیوار در برابر زلزله است.

استفاده از آرماتور بستر همراه با وال پست در مناطق زلزله خیز بسیار مفیدتر و کاربردی تر است، به خصوص در مورد ساختمان هایی که دیوارهای سازه از آجر سفالی و بتن ساخته شده است. یکی از موارد مهم در ساختمان سازی که همواره باید در نظر داشت استحکام و استقامت دیوارها و سقف ساختمان ها به ویژه در سازه های آپارتمانی و برجی می باشد.

انواع میلگرد بستر

میلگردهای بستر از نظر جنس به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:

1. فولاد ضد زنگ

اصطلاح فولاد ضد زنگ برای توصیف فولاد آلیاژی با حداقل 10٪ کروم استفاده می شود. افزودن کروم به عنوان یک آلیاژ به این فولاد به محافظت در برابر زنگ زدگی و خوردگی کمک می کند. به همین علت است که فولاد ضد زنگ اغلب در محیط های بیرونی که رطوبت بالایی وجود دارد استفاده می شود. یکی از خاصیت کروم این است که از فلز در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت می کند.

2. فولاد گالوانیزه

فولاد گالوانیزه فولادی است که با لایه ای از روی روکش شده است. مانند فولاد ضد زنگ، فولاد گالوانیزه هم برای محافظت در برابر زنگ زدگی و خوردگی ساخته شده است. روی به عنوان یک مانع بین رطوبت هوا و فولاد عمل می کند و از آن در برابر زنگ زدگی محافظت می کند. فولاد گالوانیزه به خوبی در برابر آب مقاومت می کند.

ممکن است این سوال پیش بیاید پس کدام نوع فولاد بهتر است؟ فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه؟

پاسخ آسانی برای این سوال وجود ندارد. چرا که هر دو نوع فولاد اشاره شده در بالا مزایا و معایب خاص خود را دارند به عنوان مثال از نظر قیمت، معمولاً فولاد گالوانیزه را ارزان‌تر و در دسترس‌تر خواهید یافت. اگر به دنبال پیچ، لولا، واشر، بست و غیره هستید، فولاد گالوانیزه معمولاً ارزان‌تر از فولاد ضد زنگ است. این امر آن را به گزینه ای جذاب هم برای مصرف کنندگان و هم برای مشاغل تبدیل می کند. اما در عین حال که فولاد گالوانیزه ارزان تر است، فولاد ضد زنگ قوی تر می باشد. به این علت که حاوی کروم است.

هدف مشترک فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه محافظت در برابر زنگ زدگی و خوردگی است. البته زمانی که فلز در معرض رطوبت قرار می گیرد، خطر زنگ زدگی همیشه وجود دارد، اما انتخاب هر کدام از فولاد های ذکر شده خطر بروز خوردگی را تا حد زیادی کاهش می دهند. اما به طور کلی، فولاد گالوانیزه نسبت به فولاد ضد زنگ انعطاف پذیرتر و راحت تر کار می کند. فولاد ضد زنگ از فولاد گالوانیزه قوی تر و در برابر خوردگی مقاوم تر است.

ویژگی های میلگرد بستر

• مانع شکستن، هنگام وارد شدن نیروهای کششی می‌شود
• به منظور متسحکم کردن سازه‌های ساختمانی استفاده می شود.
• میلگرد بستر از سیم ‌های فولادی با ضخامت چهار میلی‌متر تولید می‌شود و ضد زنگ و ضد فرسایش هستند.
• این نوع میلگرد باعث مقاوم ‌سازی دیوارها در برابر زلزله و نیروهای وارد به ساختمان می‌شود.
• استفاده از میلگرد بستر در سازه ‌های ساختانی نسبت به روش‌ های رایج ارزان‌تر خواهد بود.
• در برابر رطوبت از مقاومت بالایی برخوردار است.

نکته ای که باید هنگام استفاده از میلگرد بستر در ساختمان سازی در نظر داشت این است که برای ایجاد مقاومت بتن از میلگرد استفاده می شود که هنگام ساخت میلگرد باید به رطوبت ملات دقت شود که دارا بودن هر کدام از آن دو ممکن است موجب می شود که میلگرد بستر به مرور زمان زنگ می ‌زند و به استحکام سازه کمکی نمی‌کند و بالعکس باعث از بین رفتن آن می‌شود.

یکی از دلایی که شیوه‌ های جایگزین برای استحکام ساختمان استفاده نمی‌شود این است که دیگر روش های موجود میزان مقاومت ‌شان کمتر از میلگرد بستر است.

مطالعه بیشتر: بررسی تفاوت های میلگرد ساده و آجدار

مزایای میلگرد بستر

• استفاده از میلگرد بستر نیازی به دوغاب‌بندی ندارد.
• در برابر زلزله استحکام فوق ‌العاده ‌ای دارد.
• در شرایط مختلف از خود مقاومت خوبی را نشان می‌دهد.
• دیوارهای متقاطع را به یکدیگر وصل می‌کند.
• موجب افزایش چشمگیر مقاومت دیوارها می شود.
• مقاومت برشی داخل صفحه دیوار را افزایش می دهد.
• بیشتر شدن استقامت و شکل پذیری خمش خارج از صفحه دیوار
• موجب بیشتر شدن استقامت برشی درون صفحه دیوار می‌شود.
• نصب میلگرد بستر موجب افزایش انسجام دیوار در هنگام زلزله می شود
• به بهتر شدن شکل‌گیری دیوار کمک می‌کند.
• نیازی به استفاده از واحدهای بنایی با هندسه ویژه نیست.
• امکان نصب میلگرد به شکل قائم در دیوار وجود دارد.

مطالعه بیشتر: میلگرد حرارتی چیست و چه کاربردهایی در ساختمان سازی دارد ؟

معایب میلگرد بستر

• استفاده از میلگرد بستر به انجام محاسبات مهندسی ویژه نیاز دارد و محاسبات باید دقیق باشد تا به سازه آسیبی وارد نکند.
• عدم رعایت استانداردهای مربوط به نصب باعث بروز مشکل می شود در نتیجه، خسارات وارده را افزایش می دهد.
• عدم توجه به ضخامت قطر میلگرد و اندازه آن دیوار را با مشکل مواجه کند.